آبیاری تحت فشار و آبیاری ثقلی دو روش شناخته شده برای آبیاری هستند. در سیستم های آبیاری تحت فشار شیر آب با فشار بیش از یک اتمسفر در داخل اتصالات تعبیه می شود. اتصالات با جابجا شدن در زمین به گیاهان منتقل می شوند. سیستم های آبیاری تحت فشار در برابر روش آبیاری ثقلی روشی معمولی و قدیمی است.
در این روش انتقال آب در سطح زمین با توجه به فشار ثقلی ها و اختلاف ارتفاع بین منبع آب و زمین صورت می پذیرد. با توجه به پیشرفت تکنولوژی و ورود سیستم های مختلف به منظور آبیاری سیستم های آبیاری تحت فشار تاثیرات بسیار زیادی در کاهش هزینه ها، افزایش بهره وری محصولات و آب رسانی به مناطق مختلف دارند. سیستم های آبیاری تحت فشار را اتصالات مربوط به سیستم آبیاری هدایت می کنند. این روش با توجه به نوع سیستم، آب را در سطح زمین به جریان می اندازند.
آبیاری تحت فشار سیستمهای نوینی از آبیاری است که در این روش آب به صورت یکنواخت در سطح زمین توزیع می شود. در این روش آب با فشار توسط پمپ به مزارع و زمین های کشاورزی توزیع می گردد. برای راه اندازی این سیستم آبیاری مهمترین نکته در استفاده از آن به کار گرفتن نیروی برق آیا استفاده از موتور برق است.
نیروی برق مورد نیاز برای این سیستم باعث شده تا برخی از مناطق برای استفاده از این روش با محدودیت هایی روبرو شوند. استفاده از سیستمهای آبیاری تحت فشار باعث افزایش راندمان تولید مواد کشاورزی میشود و همچنین کنترل مصرف آب و قابلیت آبدهی به زمین های ناهموار را دارد.
۱٫ کاهش هزینه های ناشی از نیروی کار برای آبیاری زمینهای کشاورزی
۲٫ قابلیت آبرسانی یکنواخت به تمامی قسمت های زمین
۳٫ امکان آبیاری به زمین های ناهموار روش ثقلی امکان پذیر نیست
۴٫ امکان کنترل میزان آبرسانی
۵٫ صرفه جویی در مصرف آب
۶٫ کوددهی کنترل شده با استفاده از این سیستم
سیستمهای آبیاری تحت فشار میتوانند در کنار قابلیت های مفید مشکلاتی را نیز داشته باشند.
۱٫ نیاز به نیروی ثانویه برای راه اندازی موتور و پمپ آب
۲٫ چک کردن منظم اتصالات
۳٫ صرف هزینه بالا برای خرید تجهیزات مورد نظر
در سیستمهای آبیاری تحت فشار شناخته شده ترین روش، روش آبیاری بارانی و آبیاری قطره ای است. روش های آبیاری زیر مجموعه های دیگری مانند آبیاری عقربه ای و آبیاری زیر سطحی دارند. آبیاری بارانی یک از پر مصرف ترین روش های آبیاری تحت فشار است. این روش در اغلب نقاط کشور مورد استفاده قرار می گیرد. در این روش از آبیاری با استفاده از آبپاش که آب با فشار بالایی جریان دارد به زمین های کشاورزی انتقال می یابد.
در روش آبیاری بارانی باران به صورت یکنواخت بر تمام سطح زمین کشاورزی منتقل می شود و با استفاده از روش های مدرن این آبیاری بهره وری افزایش می یابد. از مهمترین فواید استفاده از روش آبیاری بارانی به این موارد اشاره می شود. گستردگی استفاده در زمینهای ناهموار و بدون شیب، قابلیت آبرسانی یکنواخت به تمام سطح زمین، قابلیت کود دهی با استفاده از سیستم هوشمند.
از مشکلات استفاده از سیستم آبیاری بارانی هزینه های نگهداری و بازدید اتصالات، هزینه راه اندازی بالا و امکان تعویض جهت با وزش باد می باشد. با وجود داشتن این معایب و امکان راه اندازی این سیستم آبیاری سودی که از این روش حاصل می شود بسیار بیشتر از هزینه های اولیه خواهد بود. همچنین در صورت رعایت اصول کشت کیفیت آن بسیار بهتر از روشهای سنتی است.
یکی از ماشین آلات آبیاری تحت فشار ماشین آبیاری قرقره ای است که دارای بوم مخصوص است و با حرکت خود در سطح زمین آب را با استفاده از نازل های روی بوم به زمین منتقل میکند. مهم ترین ویژگی های این نوع ماشین آبیاری آسان سازی آبیاری، عدم نیاز به نصب سیستمهای ثابت و امکان استفاده آن در زمینه های مختلف است. روش دیگر از سیستم های آبیاری تحت فشار که روش قطعی است آبیاری به صورت قطره ای به ریشه گیاه منتقل می شود.
این روش تاثیر مفیدی در مصرف انرژی و بهره وری از آبیاری دارد.
۱٫ عدم نیاز به نیروی انسانی
۲٫ جلوگیری از فرسایش خاک
۳٫ عدم امکان رشد علف های هرز با آبیاری متمرکز
۴٫ افزایش سرعت سیراب کردن گیاه
۵٫ قابلیت کود دهی
۶٫ قابلیت آبیاری در زمینهای ناهموار و شیب دار
۷٫ جلوگیری از مصرف زیاد انرژی
روش آبیاری قطره ای فواید بسیار زیادی دارد که امکان کنترل پذیری دقیق آبیاری از اصلی ترین دلایل مفید بودن این روش است.
– هزینه های راه اندازی بالا
– نیاز به بازدید و نگهداری اتصالات
– امکان آسیب اتصالات پلاستیکی توسط جانوران
– کم آبی گیاهان در صورت فاصله افتادن بین آبیاری