آبیاری قطره ای
آبیاری قطره ای از جمله بروزترین سیستم های آبیاری تحت فشار می باشد. این سیستم روشی است که در آن آب با فشار کم از وسیله یا روزنه ای به اسم قطره چکان از شبکه خارج شده و به شکل قطراتی در زیر گیاه ریخته می شود. این نوع آبیاری را گاهی اوقات آبیاری موضعی نیز می نامند. استفاده از آبیاری قطره ای سبب صرفه جویی در مصرف آب و نیز کاهش هزینه ها می گردد. تجهیزات آبیاری قطره ای برای یک باغچه کوچک و یک باغ چند هکتاری با هم متفاوت می باشد. اما همه از یک چارچوب اصلی پیروی می کنند. در ادامه مطالب به بررسی آن خواهیم پرداخت.
تجهیزات آبیاری قطره ای
همانطور که گفتیم تجهیزات آبیاری قطره ای دارای یک چهارچوب اصلی می باشند. این اجزا عبارتند از:
پمپ یا ایستگاه پمپاژ
پمپ یا ایستگاه پمپاژ از جمله مهم ترین تجهیزات آبیاری قطره ای است که برای باغات خیلی بزرگ کاربرد دارد. آب در این پمپ ها ذخیره شده و در زمان مناسب وارد لوله ها و قطره چکان ها می گردد. برای آبیاری قطره ای گلدان های آپارتمانی و باغچه های کوچک به پمپ نیاز نمی باشد.
حتی در زمین های کمی بزرگتر نیز به پمپ نیازی نبوده و فشار معمولی آب کفایت می کند. اما در باغ های کشاورزی بزرگ با توجه به فاکتورهایی مثل قطر لوله ها، مساحت باغ، شیب زمین، تعداد قطره چکان ها باید پمپ مناسبی را برای سیستم آبیاری قطره ای تهیه نمود.
لوله های اصلی و فرعی (شیلنگ آبیاری قطره ای)
در سیستم قطره ای لوله ها نقش مهمی را بازی می کنند. وظیفه این لوله ها رساندن آب و هوا به ریشه گیاهان می باشد. جنس لوله های اصلی معمولا از پلی اتیلن و جنس لوله های فرعی نیز از جنس نوار تیپ یا پلی اتیلن می باشد. نوار تیپ به لوله ای که دیواره نازک و ساختاری ساده دارد گفته می شود. ضخامت نوارتیپ معمولا ۴ الی ۲۵ میلی متر می باشد.
اما نوارهای ضخیم تر آبیاری که همان لوله های قطره چکان دار می باشند، برای مصارف دائمی مثل آبیاری های زیر سطحی استفاده می گردند. در صورتی که نوارهای آبیاری نازکتر پس از مصرف دور انداخته می شوند، در واقع یکبار مصرف هستند. باید گفت قیمت این لوله ها با متریال استفاده شده در ساخت آنها رابطه مستقیم دارد.
قطره چکان (دریپر)
یکی دیگر از تجهیزات آبیاری قطره ای ، قطره چکان می باشد. این تجهیزات به دو دسته تقسیم می گردند:
قطره چکان خود تنظیم: این قطره چکان ها آب خروجی یکسانی را عبور داده و در هر ساعت میزان معینی آب را به گیاه می رسانند. به طور معمول در هر ساعت حدود ۲ الی ۸ لیتر آب را به گیاه می رسانند.
قطره چکان تنظیم شونده: این قطره چکان ها می توانند بین ۲ الی ۶۰ لیتر آب را در یک ساعت به گیاه برسانند. نکاتی در مورد قطره چکان ها وجود دارد که باید به آنها دقت کافی را نمود:
نکات درباره قطره چکان
اولاً: اگر از قطره چکان خود تنظیم استفاده می کنید، حتما از دو قطره چکان استفاده نمایید. این مسئله سبب می شود که در صورت گرفتگی یکی از آنها بتوان آب مورد نیاز گیاه را با قطره چکان دیگر تامین نمود.
دوما: فاصله قطره چکان از تنه درخت و یا ساقه گیاه باید چیزی حدود ۵ الی ۲۰ سانتی متر باشد. این کار سبب می شود تا از رشد باکتری و قارچ ناشی از رطوبت زیاد در گیاه جلوگیری شود.
سیستم فیلتراسیون
ممکن است بعد از مدتی فعالیت خاکریز ه و شن مسیر قطره چکان ها را مسدود نمایند. در این مرحله به سیستم فیلتراسیون نیاز می باشد. فیلتر آبیاری قطره ای از گرفتگی و مسدود شدن قطره چکان جلوگیری می نماید. نیاز است تا هر چند وقت یکبار فیلتر باز و بسته شود. البته در سیستم های آبیاری قطره ای خانگی به این علت که از آبیاری شهری استفاده می کنند، نیازی به فیلتراسیون نبوده و آب کاملا شفاف و تمیز می باشد.
اتصالات و شیرآلات
جهت نصب و استفاده از قطعات متفاوت در سیستم آبیاری قطره ای به تعدادی از اتصالات نیاز داریم. جلوگیری از نشت آب یکی از خصوصیات مهم این اتصالات می باشد. اتصالات در انواع مختلفی چون زانویی و سه راهی و در اندازه های متفاوت قابل تولید می باشند. هم چنین از این شیرآلات به منظور قطع و یا وصل نمودن جریان آب می توان بهره برد. شیرآلات آبیاری قطره ای تنوع گسترده ای دارند. این شیرآلات در اندازه های ۱۶ ،۱۲ و ۲۰ میلی لیتری قابل استفاده می باشند.
ابزار هوشمند سازی
از جمله مزایای سیستم آبیاری قطره ای می توان به امکان هوشمند سازی آن اشاره نمود. با اضافه نمودن چند قطعه مثل شیرهای تایمردار، تایمر آبیاری، کنترل های برقی می توان بدون حضور در منزل و یا باغ گیاهان را از هر کجای دنیا آبیاری نمود. هم چنین سیستم های پیشرفته تری وجود دارند که با استفاده از سنسورهایشان رطوبت و دمای محیط را اندازه گیری می کنند. بعد از این اندازه گیری درباره نیاز گیاهان به آبیاری تصمیمات لازم گرفته می شود.
تایمر آبیاری
از تایمر آبیاری می توان برای هوشمند سازی سیستم آبیاری قطره ای بهره برد.